Πόθος και πάθος για την αλήθεια στην πολιτική: ένας μικρός απολογισμός
«Γνωρίζω πως τίποτα δεν υπάρχει από μιας αρχής μονοκόμματα καμωμένο, πως όλα γίνονται, ξετυλίγονται, μα πως και τίποτα δεν τελειώνει..»Κωστής Παλαμάς
Στο τέλος του καυτού καλοκαιριού και δεδομένου ότι φημολογούνται και αιωρούνται πολιτικές διεργασίες, σε εθνικό, τοπικό και κομματικό πεδίο, μου γεννήθηκε το εξής «καυτό» ερώτημα: «Γιατί ορισμένοι άνθρωποι (μέσα σ’ αυτούς ανήκω και εγώ) ασχολούνται και ποθούν την πολιτική εξουσία και ποια η σχέση τους με την αλήθεια και το ψέμα;». Όπως είναι φανερό, η απάντηση που θα προσπαθήσω να δώσω θα περιέχει, έμμεσα, και ένα μικρό απολογισμό της δίχρονης ενασχόλησής μου με την πολιτική σε τοπικό επίπεδο.
Σ’ αυτό το πλαίσιο και κατά την άποψη των πολλών, αλλά και της δικής μου, τρεις είναι οι λόγοι που ωθούν τους ανθρώπους στην πολιτική. Πρώτος λόγος, τα οράματά τους για μια καλύτερη κοινωνία, η πίστη τους σε ιδανικά και αξίες και η ανάγκη τους να αγωνιστούν για αυτά. Δεύτερος, η πιθανή φυσιολογική επιθυμία του κάθε ανθρώπου για επιβεβαίωση του εαυτού του την οποία προσφέρει με ελκυστικό τρόπο η εξουσία. Και τρίτος, τα ποικίλα προνόμια τα οποία αναγκαστικά συνοδεύουν τη ζωή ενός πολιτικού, ακόμη και στα δημοκρατικότερα καθεστώτα.
Οι τρεις αυτοί λόγοι περιπλέκονται πάντοτε μεταξύ τους με τον πιο πολύπλοκο τρόπο και είναι συχνά αδύνατο να δούμε ξεκάθαρα ποιος από αυτούς υπερισχύει. Πίσω από τον πρώτο ο οποίος συνήθως προτάσσεται κρύβονται σχεδόν πάντα οι άλλοι δύο. Και για του λόγου το αληθές, όλοι αυτοί που ασχολούμαστε με την πολιτική επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά ότι εκείνο που επιδιώκουμε δεν είναι η εξουσία καθεαυτή παρά μόνο ορισμένες γενικότερες αξίες τις οποίες αναλαμβάνουμε να τις υπερασπιστούμε και δεν καταδεχόμαστε να ομολογήσουμε στον κόσμο ότι επιδιώκουμε την επιβεβαίωση του εαυτού μας και ακόμη χειρότερα, ότι πολλοί από μας το μόνο που επιθυμούμε είναι η γεύση των προνομίων που προσφέρει η εξουσία. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο όταν βρεθούν ξαφνικά στην εξουσία εκείνοι από εμάς που ποτέ δεν είχαν στα χέρια τους καμιά εξουσία και πάντοτε με πολύ θάρρος κατήγγελαν τα προνόμια των ιθυνόντων.
Βάση των παραπάνω και επειδή είμαι από εκείνους που βλέπουν την παραμονή τους στην πολιτική ως έκφραση του αισθήματος ευθύνης και χρέους, νιώθω την ανάγκη να αναλύομαι και να θέτω στον εαυτό μου το αρχικό ερώτημα θεωρώντας τον μόνιμα ύποπτο, όντας στην εξουσία και βλέποντας, ότι τα λόγια μου μοιάζουν με τους προκατόχους μας που κατέκρινα και κατακρίνω. Το γεγονός, λοιπόν, αυτό με εξοργίζει και προσπαθώντας να αντισταθώ στρέφομαι στα κυριότερα όπλα που χρειάζεται η ξεκάθαρη πολιτική και οι αγωνιστές πολιτικοί: στο διάλογο για τους σκοπούς της και στην αλήθεια την οποία πρέπει να υπηρετεί. Γιατί η πολιτική δεν είναι εξ ορισμού, όπως πολλοί υποστηρίζουν, ανήθικη. Η πολιτική είναι ένα πεδίο ανθρώπινης δράσης που απαιτεί αυξημένες ικανότητες, ως προς το αίσθημα του ήθους, τη δυνατότητα κριτικής αυτοσυλλογής, την πραγματική ευθύνη, το αίσθημα του μέτρου, την ταπεινότητα. Είναι ένα επάγγελμα για εξαιρετικά σεμνούς ανθρώπους, για τους απαραπλάνητους.
Δεν ξέρω αν ανήκω σ’ αυτούς τους άγρυπνους πολιτικούς. Το μόνο που ξέρω είναι ότι θα ήθελα και ότι θα έπρεπε να ανήκω σ’ αυτούς εφόσον δέχτηκα το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου. Στο πνεύμα αυτό προσπαθώ να κυκλοφορώ χωρίς προσωπείο λεκτικό, ιδεολογικό, κομματικό, με πεντακάθαρο πρόσωπο λέγοντας την αλήθεια, η οποία δεν χρειάζεται την κάλυψη του ψεύδους, όπως συνηθίζεται στην πολιτική, για να είναι πειστική. Προσπαθώ να ασκώ κριτική στα πλαίσια ενός διαλόγου ο οποίος θεωρώ ότι περισσότερο βασίζεται σε προτάσεις και στην έκφραση εναλλακτικής άποψης από συνομιλητές με ίσα δικαιώματα παρά σε απειλές, ισχυρισμούς, αξιολογικές πεποιθήσεις και μεγάλα λόγια τα οποία με έναν αφανή τρόπο οδηγούν στη μικροπολιτική. Και επειδή προσδιορίζοντας τον εαυτό σου ταυτόχρονα ορίζεις και την ταυτότητα των Άλλων, ας προσπαθήσουμε να έχουμε όλοι και όλες πρόσωπο με ξεκάθαρα χαρακτηριστικά, με κοινούς σκοπούς, με την αλήθεια στο φως. Ας το κάνουμε τώρα που η πολιτική σκηνή ταλαντεύεται ανάμεσα σε σκάνδαλα, σε διαπλοκές, σε μικροπολιτικές και μικροσυμφέροντα τα οποία φαίνεται ότι υπερτερούν και διοικούν αιώνια την Ελλάδα.
Τέλος, ίσως πολλοί/ές αναρωτηθούν γιατί για ακόμη μια φορά ασχολούμαι και γράφω γενικά για την πολιτική και όχι για πιθανά προβλήματα- ζητήματα του Δήμου μας τα οποία, βέβαια, έχω επιδείξει πολλές φορές. Για ακόμη μια φορά, όμως, θα επισημάνω ότι οι αρχές, οι σκοποί και η θεωρία της πολιτικής που επιλέγουμε να ασκήσουμε καθορίζει και την πρακτική μας. Έτσι, αν δεν έχουμε από την αρχή ξεκάθαρη ματιά και ορισμένο στόχο είναι βέβαιο ότι οι πολιτικές μας αποφάσεις και ενέργειες θα αποτύχουν. Γι’ αυτό επιμένω ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι στο να θέσουμε πρώτα τους συγκεκριμένους σκοπούς μας, ατομικούς και ομαδικούς, και μετά να επιλέξουμε την καλύτερη μέθοδο γι’ αυτούς. Το ανάποδο ποτέ δεν καρποφόρησε σε κανένα τομέα.
ΜΕΝΔΡΙΝΟΣ Ιωάννης
