Δημοσίευμα της εφημερίδας
"ΠΕΡΑΙΑ"Είναι γνωστό, ότι ο σοσιαλισμός δεν είναι μια νέα θεωρία και κατ’ επέκταση, ο οικολογικός-σοσιαλισμός εμπεριέχει σημαντικές αρχές και αξίες, σχετικές με το περιβάλλον, για του οποίου την καταπολέμηση και αποκατάσταση της οικολογικής καταστροφής του
έχει, ήδη, δεσμευθεί, ο ίδιος.
Αλλά γιατί έχει ειπωθεί, κατά καιρούς, η φράση «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», η οποία υπονοεί ότι η εναλλακτική επιλογή του σοσιαλισμού είναι η βαρβαρότητα; Μάλιστα το τελευταίο διάστημα το παραπάνω δίλημμα, έφερε στο πολιτικό προσκήνιο ο Γιώργος Παπανδρέου μιλώντας για τις ευρωεκλογές, δημιουργώντας πολιτική ταραχή και ένα πεδίο συγκρούσεων και αντιπαράθεσης, για το αν έχει δικαίωμα να το χρησιμοποιεί στη συγκυρία τού σήμερα.
Θεωρώ, ότι το ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση είναι να δούμε εάν οι παραπάνω έννοιες ερμηνεύουν τη σημερινή κοινωνική, οικονομική και πολιτική κατάσταση, έτσι ώστε να μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε ή να τις επικαλούμαστε για να αποτυπώσουμε αυτή. Άλλωστε η επίκληση στην αυθεντία, γιατί περί αυθεντικής φράσης πρόκειται, είναι γνωστή στρατηγική όχι μόνο του πολιτικού και ρητορικού λόγου, αλλά και του καθημερινού μας. Πολύ συχνά όλοι μας χρησιμοποιούμε ως επιχειρήματα αξιωματικές φράσεις και γνωμικά τα οποία έχουν ειπωθεί από αρχαιοτάτων χρόνων και έχουν τη δική τους αξία.
Σίγουρα οι λέξεις δεν είναι «αθώες» και κατ’ επέκταση, οι ιδεολογίες, οι οποίες εκφράζουν πάντα τα συμφέροντα κοινωνικών τάξεων και δυνάμεων, αποτελούν το αποτύπωμα ιστορικών τομών της κοινωνικής εξέλιξης και ιδεολογικά όπλα των δυνάμεων που συγκρούονται. Έτσι, οι όροι-έννοιες, οι ιδεολογίες, δεν γεννιούνται από το πουθενά στα κεφάλια των ανθρώπων. Κωδικοποιούν τις κοινωνικές σχέσεις και μια τέτοια, εκτιμώ, ότι προσπάθησε να αποτυπώσει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Σ’ αυτό το πλαίσιο ο όρος βαρβαρότητα έχει χρησιμοποιηθεί από την Αριστερά, με διάφορους τρόπους, αλλά πιο συχνά για την περιγραφή των δράσεων ή των κοινωνικών συνθηκών που είναι κατάφορα απάνθρωπες, βάναυσες και βίαιες. Δεν είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται επιπόλαια, διότι δεν αποτυπώνει απλώς την κακή συμπεριφορά, αλλά και τις παραβιάσεις των πιο σημαντικών προτύπων της ανθρώπινης αλληλεγγύης και της πολιτισμένης ζωής. Έτσι, στην αρχική της μορφή η συγκεκριμένη διλημματική φράση - «Η αστική κοινωνία βρίσκεται σε ένα ......σταυροδρόμι, είτε θα μεταβεί στο σοσιαλισμό είτε θα επιστρέψει στη βαρβαρότητα» - δήλωνε από τη μία, ότι η συνέχιση του καπιταλισμού θα οδηγήσει στην κατάρρευση του σύγχρονου πολιτισμού και στην ανάδυση μιας φτωχής, πεινασμένης και σκληρής κοινωνίας και από την άλλη, ότι ο σοσιαλισμός είναι αναπόφευκτος.
Αν και ο πόλεμος, για τον οποίο ειπώθηκε η παραπάνω φράση, στο εσωτερικό της Ε.Ε. αποτελεί παρελθόν, παρόλα αυτά η ανθρώπινη βαρβαρότητα διαιωνίζεται αλλάζοντας μορφές στη διαδρομή της Ιστορίας. Γιατί η βαρβαρότητα, κατά πολλούς, δεν είναι ένα στοιχείο απολύτως ξένο και ριζικά αντίθετο προς τον πολιτισμό, αλλά αποτελεί ίδιον γνώρισμά του. Έτσι, θεωρείται, ότι δεν υπάρχει πράξη του πολιτισμού που να μη συνιστά ταυτοχρόνως μια πράξη βαρβαρότητας. Όπως ο λόγος περιέχει τον παραλογισμό, έτσι και ο πολιτισμός περιέχει ή και παράγει τη βαρβαρότητα. Ο ισχυρισμός αυτός αποδεικνύεται με βάση τα γνωρίσματα ιστορικών περιόδων, κατά των οποίων βλέπουμε να συνυπάρχουν συγκρουσιακά αλλά και συνεργατικά τα τυπικά γνωρίσματα της βαρβαρότητας, η αυθαιρεσία τής εξουσίας, οι πόλεμοι, οι σφαγές, οι καταστροφές, οι λεηλασίες και τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα του πολιτισμού, η άνθηση των τεχνών, των γραμμάτων, κ.λ.π.
Επομένως, υπάρχουν, αναμφισβήτητα, σύγχρονες μορφές βαρβαρότητας που αναπτύσσονται και καταστρέφουν την ανθρωπιά, την υπευθυνότητα, την αλληλεγγύη και τη συμβίωση. Ας μη μας ξενίζει, λοιπόν, ο όρος και ας προσπαθήσουμε να δούμε κατάματα τη σημερινή κατάσταση η οποία δεν απέχει πολύ από την ιδέα τής βαρβαρότητας. Οικονομική κρίση, αύξηση της ανεργίας, φτώχεια, πείνα, σκάνδαλα και πολιτική σήψη, ιδιωτικοποιήσεις στα δημόσια αγαθά, επέκταση χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών, αυτή είναι η πραγματικότητα της βαρβαρότητας του 21ου αιώνα.
Ο σοσιαλισμός, λοιπόν, ο οποίος ευαγγελίζεται την απόλυτη ισότητα, το ίσο εισόδημα για όλους, ανεξάρτητα από καταγωγή, ικανότητα, εργατικότητα, είναι «ένα κίνημα αντίστασης κατά του αφανισμού της αγάπης μέσα στην κοινωνική πραγματικότητα». Βέβαια, αν και δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. ούτε στις χώρες του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, το αρχικό ερώτημα παραμένει και πλανάται. Η βαρβαρότητα μας απειλεί, ακόμα και πίσω από τις στρατηγικές που, υποτίθεται, την αντιμάχονται. Το σύγχρονο κράτος, με τις έκτακτες «αντιτρομοκρατικές» ρυθμίσεις και τις τεχνολογίες κοινωνικού ελέγχου, αν και διαφέρει ασφαλώς από τις προηγούμενες κοινωνικές και ιστορικές δομές, οδηγεί ωστόσο σε μια νεωτερική βαρβαρότητα.
Έτσι, καμιά κοινωνία η οποία επιτρέπει να συμβεί αυτό δεν μπορεί να ονομάζεται πολιτισμένη. Καμιά κοινωνική τάξη η οποία επιτρέπει να συμβεί αυτό αξίζει να επιβιώσει. Και κατά αναλογία, κανένα πολιτικό κόμμα το οποίο επιτρέπει την καταπάτηση της ανθρώπινης διαβίωσης και αξιοπρέπειας δεν πρέπει να ψηφιστεί. Γιατί, δεν υπάρχουν βάρβαροι και απολίτιστοι άνθρωποι, αλλά βάρβαρες και απάνθρωπες πολιτικές οι οποίες οδηγούν στη βαρβαρότητα.
ΜΕΝΔΡΙΝΟΣ Ιωάννης
Δημοτικός Σύμβουλος
