Πέμπτη 12 Μαρτίου 2009

Ο μύθος και το λάθος της «μηδενικής βάσης»



Ακούγεται πολύ συχνά σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο ο όρος «μηδενική βάση», ο οποίος υπονοεί ότι η οποιαδήποτε αλλαγή για να πετύχει θα πρέπει να απορρίψει και να καταργήσει ότι υπήρχε πριν. Έτσι, λοιπόν, νεοδιοριζόμενοι υπουργοί θέτουν υπό «μηδενική βάση» τις αλλαγές που θέλουν να προωθήσουν, νεοεκλεγείσες τοπικές αυτοδιοικήσεις υποστηρίζουν ότι ξεκινούν από «μηδενική βάση» είτε λόγω διαφορετικών πεποιθήσεων από τις προηγούμενες είτε λόγω της κακής διαχείρισης των προηγούμενων και πρωτοεμφανιζόμενα πρόσωπα στην πολιτική, τοπική και εθνική σκηνή, υπόσχονται αλλαγές από «μηδενικής βάσεως».
Μέσα σ’ αυτό το «μηδενιστικό κλίμα», υποστηρίζω ότι η «βάση» οποιουδήποτε θέματος που χρήζει αλλαγής ή μεταρρύθμισης είναι αδιανόητο να αντιστοιχεί στον αριθμό μηδέν. Και αυτό γιατί ζούμε σε μια κοινωνία και ένα πολιτικό σύστημα το οποίο καθορίζει τις βάσεις για οποιαδήποτε πολιτική απόφαση και πρακτική. Πιο συγκεκριμένα, η ιδεολογία της εκάστοτε κυβέρνησης, αριστερής, κεντρώας ή δεξιάς, ορίζει αυτόματα τη «βάση» όλων των αποφάσεων σε όλα τα πεδία της κοινωνίας. Στο εκπαιδευτικό σύστημα, στο σύστημα υγείας, στην οικονομία της χώρας και εν τέλει στο επίπεδο διαβίωσης όλων των πολιτών ή μη (μετανάστες οι οποίοι/ες δεν έχουν το δικαίωμα της ιθαγένειας ή υπηκοότητας) . Επομένως, δεν μπορεί να υπάρξει απόφαση η οποία θα στηρίζεται σε «μηδενική βάση» από τη στιγμή που υπάρχουν θεσμοί και δομές, όπως αυτές του συστήματος υγείας και εκπαίδευσης οι οποίες προσδιορίζονται από τις αντίστοιχες νομοθεσίες, αλλά και το αντίστοιχο έμψυχο υλικό, γιατρούς και δασκάλους με ιδεολογία και ιδεοληψίες.
Αποτελεί, λοιπόν, η «βάση» μια ζωντανή προϋπάρχουσα πραγματικότητα, της οποίας η τυχόν αλλαγή έχει κάποια σημασία όταν έχει ως αντικείμενο τις δυσλειτουργίες της ή τις αναγκαίες, λόγω κοινωνικών συνθηκών, μεταρρυθμίσεις της. Ούτε μπορούμε να την καταργήσουμε ούτε να την αγνοήσουμε, δεδομένου ότι ως δομικό στοιχείο της οργανωμένης κοινωνίας αποτελεί προϊόν βαθιάς κοινωνικής εξέλιξης και μεγάλη δημοκρατική κατάκτηση.
Σε αυτή τη βάση, θεωρώ ότι όσοι και όσες υποστηρίζουν τη «μηδενική βάση» και τον «tabula rasa» δεν προσφέρουν τίποτα άλλο παρά συμβάλλουν στην προβολή και στη διαιώνιση ενός μύθου ο οποίος, κατ’ εξαίρεση, δε διδάσκει παρά μόνο αποκοιμίζει και νανουρίζει τα προβλήματα του κοινωνικού συστήματος. Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά παραδείγματα για να ενισχύσω τη μυθική υπόσταση της παραπάνω φράσης. Επιλέγω αυτό της κοσμογονίας, η οποία θεωρεί, είτε υπό τη θρησκευτική οπτική είτε από την επιστημονική, ότι ο κόσμος δεν προήλθε από το μηδέν. Υπήρχε κάτι πριν τη δημιουργία του. Για την πρώτη πλευρά ο «Θεός» για τη δεύτερη η «ύλη» και η «ενέργεια» . Ακόμη και εμείς, ως κοινωνικά και πολιτικά όντα, δεν αυτοχαρακτηριζόμαστε ως «μηδενικά» σε καμία ηλικιακή φάση, αλλά ως άνθρωποι με λίγες ή πολλές προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες που καθορίζουν τις στάσεις και τις αντιλήψεις μας.
Ας ξεφύγουμε, λοιπόν, από γνωστούς μύθους σαν και αυτόν της «μηδενικής βάσης» και ας προσπαθήσουμε να τους αποδομήσουμε. Γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια πιο δίκαιη κοινωνία που θα βασίζεται πάντα σε προηγούμενες γιγάντιες «βάσεις» που τέθηκαν από κάποιους άλλους. Γιατί αυτός είναι ο νόμος της δόμησης: πάντα κάτι δομείται πάνω σε κάτι που προϋπάρχει. Αν προσπαθήσει να το καταρρίψει πέφτει όλο το κτίσμα. Και επιτέλους ας καταλάβουμε ότι οι πολιτικές αποφάσεις έχουν και ένα κόστος. Μικρό ή μεγάλο, θα πρέπει να έχει κανείς το θάρρος να το επωμιστεί και όχι να ανακυκλώνει, δήθεν, δημοκρατικές διαδικασίες οι οποίες στην πραγματικότητα αποχαυνώνουν το πολιτικό σύστημα της χώρας και της κάθε τοπικής κοινότητας, με ότι αυτό συνεπάγεται.
ΜΕΝΔΡΙΝΟΣ Ιωάννης
Δημοτικός Σύμβουλος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου